De directeur-aandeelhouder met een forse rekening-courantschuld aan de eigen BV is de laatste tijd lekker gemaakt met de mogelijkheid om deze schuld belastingvrij weg te strepen. Dat klinkt bijna te mooi om waar te zijn! Maar is het ook te mooi om waar te zijn?
Wat is vaak het geval?
Veel DGA’s hebben bij hun BV geld opgenomen in rekening-courant. Dat geld is vaak besteed aan privéuitgaven. De opnames in een reeks van jaren leiden dan tot een schuld aan de BV. In de meest gunstige gevallen is de rekening-courantverhouding in een schriftelijke overeenkomst vastgelegd, waarbij in ieder gevel het betalen van rente over die schuld is overeengekomen. Een enkele keer zijn zelfs zekerheden vastgesteld voor de terugbetaling van die schuld of is een aflossing bepaald.
In de praktijk blijkt terugbetaling van die schuld uiteindelijk lastig of zelfs onmogelijk, zeker als die schuld tot een hoog bedrag is opgelopen. Zekerheden blijken dan niets waard; rente wordt niet meer betaald.
Het fiscale idee is nu dat de BV het bedrag dat de DGA toch niet meer kan terugbetalen afboekt in haar jaarstukken. De afboeking die ziet op bedragen die de DGA al minstens vijf jaar schuldig is, zou dan niet meer belast zijn. Dit omdat de fiscus dat niet meer kan navorderen door het verstrijken van de termijn daarvoor.
Omdat de DGA al jarenlang op een onzakelijke manier geld van de B.V. heeft geleend had de fiscus al op dat moment moeten aangeven dat er geen sprake was van een opname in rekening-courant, maar van een uitkering van dividend. Het geld heeft de BV definitief verlaten; de DGA heeft geen schuld meer. Dat had de fiscus op dat moment moeten belasten tegen 25% heffing in box 2. Dat kan niet meer als de navorderingstermijn is verstreken.
Of die mening juist is zal uiteindelijk uit rechtspraak gaan blijken. De fiscus heeft in ieder geval aangekondigd dat ze op een geheel nieuwe en geautomatiseerde manier fiscale onregelmatigheden gaat signaleren. Wanneer dat zo is zal controle volgen.
Uit ervaring is bekend, dat de fiscus ook al daadwerkelijk vragenbrieven verzendt en heeft verzonden over onder meer de hoogte van rekening-courantschulden en de vastlegging ervan. Dat zal er in ieder geval toe leiden dat veel eerder dan voorheen heffing aan de orde zal komen en ook dat de fiscus maatregelen zal eisen voor het terugbetalen van schulden. Mocht de fiscus procedures gaan verliezen, dan voorkomen ze hiermee in ieder geval verdere schade.
Ik heb wel vertrouwen in de goede afloop van procedures hierover. Uiteraard moeten dan wel de feiten en omstandigheden een standpunt van belastingvrije afwaardering rechtvaardigen. Zo heeft bijvoorbeeld niet elke schuld eenzelfde omvang of ontstaansgeschiedenis.
Waar de fiscus de laatste jaren zowat alle procedures wint die gaan over afwaardering van niet inbare (rekening-courant)schulden omdat die onzakelijk zijn of zijn geworden, ligt het wat mij betreft onder meer niet voor de hand dat de rechter die onzakelijkheid nu opeens niet meer aanwezig acht. Bovendien zijn sommige situaties zo uitzichtloos door een te hoog opgelopen schuld, dat er bijna geen ander standpunt mogelijk is om te proberen zo uit de problemen te komen.
Wel blijft het voorzichtig manoeuvreren en zijn niet alle situaties over één kam te scheren. De fiscus gaat er in ieder geval hard in. Dat lag ook wel voor de hand door de grote ophef die hierover is ontstaan. Naast dreiging met boetes is niet uitgesloten dat ook adviseurs strafrechtelijk vervolgd worden wanneer die hierover actief adviseren. Niet elke DGA of adviseur blijft daar even rustig onder.
Een aandachtspunt in de praktijk is ook nog het pensioen in eigen beheer. De fiscus zal in voorkomende gevallen ook gaan trachten om de afkoop daarvan te stellen en te belasten wanneer geprobeerd wordt schulden belastingvrij weg te strepen. Dat leidt tot een nog veel hogere heffing dan een in box 2 te belasten dividenduitkering.
De juiste omstandigheden en tijdige maatregelen zullen in ieder geval leed en mogelijk forse heffingen kunnen besparen.